Fjelldikt

av Jakob Sande Kvi går du so still og sturer i fjellet du vesle svein? Kvi sit du so bleik og kurer med hand under kinn, der på stein? Kvi går du med tankar såre for ho som i synd deg sveik? Ho er ikkje verd ei tåre, so stur ikkje lenger so bleik. Å høyr meg du mannsbarn unge, kvi går du med sorg i sinn? Lat fara dei tankar tunge, – kom over i haugen min! For her skal du sorgi gløyma ved barmen min, mjuk og varm, og ljost imot dagen drøyma, kvar natt i min trugne arm. Å høyr meg du mannsbarn bleike, hjå meg skal ditt hugsår gro. Eg skal kje med hjarta ditt leike, som ho som du tenkjer på no. Nei alltid skal eg vera hjå deg og kyssa ditt bleike kinn! Å gå ikkje burt ifrå meg, kom over i haugen min! Det rørest eit liv her inne, som aldri du drøymde før. Sjå møyar til tonar linne, i sylverflor dansen trør, og slåttar på trollstillte strengjer skal svæva i draum deg inn, og natti med mjuke vengjer, skal vogga deg lett og linn. Hu lu over berg og dala...

av Rolf Jacobsen Eneren, lyngens mor er mitt tre. Den trenger ingen sommer, bare regn og sne. Fillet krone den løfter, ingen har hørt dens sus. Den har en lang, seig rot som kan gro av grus. Den bærer vind over skuldrene, skyene i sitt hår. Den kan stå i stormen. Knelende. Men den står. Kanskje den har en drøm i sindet: Det hvite                                                          ranunkel-bed der verden slutter og breene kommer ned. Av alle trær på jorden nærmest den store sne, breenes blinde sol. Å, var jeg som det. Kjelde: Samlede dikt, Gyldendal, 1999, s.110

av Arne Garborg Utdrag frå diktet Veslemøy lengtar Eg veit så vel kva ho tenkjer på,    ho mor, når der ved gruva ho mødd må stå,    ho mor. So tidt ho gløymer sitt træl og mas og stirer ut gjenom kjøkenglas,-    gjer ho mor. Ho gløymer stræv og ho gløymer stell,    ho mor, og stirer upp mot dei ville fjell,    ho mor. "Kor gjeng det Veslemøy, arme ting, som renne må alle berg i kring?" -    spỳrr ho mor. Å visste du, kor eg lengtar her,    du mor! Den brune heidi, den fekk eg kjær,    du mor! Her gjeng eg ør millom aude fjell og græt meg i svevn kvar einaste kveld,    å du mor! Og alt er framandt og nytt og vondt,    du mor! Det stirer kaldøygt ikring meg rundt,    du mor. Her er kje liv som eg fritt kan tru; og ingin einaste er som du, -    du mi mor! Å tru den tidi fekk rundt seg snutt,    du mor! Eg reknar time og kva...

av Vegard Vigerust Vidda ligg som ei helle tå gull, og røsslyng og blodlyng har sylvdogg på bla'om, og sjæle mi kjennest som fjeillmyrull. Og dær framved stigje attmed ein foss æ dæ så lugum ein rastplass for oss! For enda fins det folk med kaffekjel i sækk, oss tæk 'n fram og tænde bål ved bækk. Da heild du trufast hanken med ei grein, e ligg med nakka mot ein solvændt stein og ser dæ tæva gjønnum tuten. Ja, sup og svølg og kjeinn kor mykje styrkjin reinn og breinn! Og ner du attåt stire' inn i båle, da æ dæ som um livet nådde måle! Vidda ligg som ein botn tå bly og regnskoidda driv over  myrdrag og måså, og kroppen æ frosin og ynskje' se ly. Da fins dæ eit bærg som hailla' seg ut, der ha' dæ rætt samla seg spåkjærring-grut. For enda fins det folk med kaffekjel i sækk, oss tende bål om himiln sprækk og lækk. Da heild du trufast hanken med ein kvist, e stør meg imot bærgje akkurat som sist og ser dæ tæva gjennom tuten. Ja, sup og svølg...

av Vegard Vigerust Siste gneisten 'tå evigheite kan ailder slokne som glo! Dit inn vil sjæla mi vænde når gneisten frå ho ikkje kan tænde i morkne kvistom tå kjøt og blod. Da skal eg kvile i upphavs-elde, liggje og berre glø, ikkje væra redd for å dø som denne gloe i såmårkvlde i bålet her under Krongluthø. Å du mitt frosne leitarliv: Før du oskast mot midnattsleite ser eg sjæle mi kor ho sviv heim åt gloe i evigheite. Kjelde: Evig unge Dovre, Dølaringen Boklag, 1993, s. 44

av Vegard Vigerust Så mjuk som myrull er kjærlegheite, den som eg kjenne' for deg! Men du veit at myrull – Å, mjuke myrull, den blomsten er nogo for seg. Ho veks i avsides lende og gøyme' seg burt så sær. Og lell så skull' det da hende du kom og fekk sjå meg der! Nå er oss i hop for livet, bratt kan det vera å gå, men så mjuk som myrull er kjærlegheite, og mest når det røyne' litt på. Så kom da, du vænn eg fekk meg så går oss og finn ein tind, og kyss meg og elsk meg og vekk meg med myrull som stryk mot kinn. Kjelde: Evig unge Dovre. Dikt, prosaskildring, lokalhistorie, Dovre-ord , Dølaringen Boklag, 1993, s. 42

av Vegard Vigerust I Dovre-storme va det ein ljod som minnet mitt gøymde frå langt attende. Da stemnde eg upp frå dal og mo på stigom inst i mitt båndoms lende: Dovre-stormen kring hø og horgje over gråe og småe sorgje, Dovre-stormen som syng og bura' over dagberg som isen skura! Høyr, det susa' og pip i skardom! Høyr, det blistra' i høge vardom! Myrke læte og mjuke låte, Dovre-stormen med aill si gåte. Um eg fann att den eine ljod fyngje vonoms sjæle mi ro -

av Georg Sauerwein Døvring paa Høvring! - e' sjø l æ' naa Døvring; Døvring paa Høvring - abrikjele lel! Sjøl æ' e vurte meir Døvring paa Høvring Sia e' budde langt burte på Sell! Døvring paa Høvring! - du fæ inkje skratte, Hogen min maata på Dovre vart att: Lang her aa lei b l i den haustlege Natte, Kvelda i nn paa Dovre, døm f l aug naa saa radt. Gjentu i nn på Høvring, døm æ nok saa snilde, Snildare enda paa Dovre døm va'; Stugu i nn paa Høvring, døm æ nok saa gjilde, Me i n vanta Sang, som paa Dovre døm ha'. Gjentu i nn på Høvring, døm æ nok saa b l i'e, B l i’are enda paa Dovre døm va'; B l iaste B l omstre maa b l eikne, kjøm Ti'e: Menneskju i nn har dæ, som Skaparn døm ga'. Gjentu i nn paa Høvring, døm æ nok saa fine, Mang ei vil knote, dæ meste ho vinnst; E' tykjy best um Triaars-Tytta Line, Ho gje l mest Døvring, aa knota ve l minst. Døvring paa Høvring! me i n e' lyt naa vandre Langt ifraa baa’e, ja...

av Georg Sauerwein Der ligg du saa vi'e, saa veent umkring, Du i Væ r n visst dæ friaste Lande, Mæ’ Gudbrandsda l e i Krok aa Sving, Aa mæ' Fo l k, som har fritt for aa ande! Der ligg du mæ’ Kringom, som preika, at faa, At faa Bonde ka i n Friheit forsvaaraa, Mæ’ Fossom som blenkje, mæ' Laugen b l aa Som saa fritt ne’fraa Bergom fæ faaraa. Der ligg du mæ’ Lændom i mang ei Mil, Der Kue i Friheit fer vandre, Aa Gjentu i nn, døm lokka ho berre mæ' Smil, Ho æ inkje i Fængsle som andre. Der ligg du mæ' Sjøom paa Vidden stor, Mæ’ Vattnom, der Sje i nnu i nn se' lauga: D'æ Augo for Jo r n, jau for gam l e Mor, Ho vil ofne mot Him’le slikt Auga. Der ligg du mæ’ Rondom, di Væ r ne tryggt, Som alder e i n Oven ska’ tvinge, Aa mot allt, som æ findtle’, aa langt, aa styggt, Som ei Brynje paa ongdomle’ Bringe. Kjelde: Frie Vido ifraa Viggu'n, ny utg. ved Jan Torgeir Lindsøe, Dovre, 2004, s. 2, 1. utg. 1885

av Georg Sauerwein "Paa Fjellom er det leikande Aa ganga til og fraa" - Saa syng herr Ivar, peikande På allt, som æ aa sjaa. Me i n ha' ha i n naa paa nakjin Hø i Myrkje vore mæ', Der e' va naa i slik ei Nø', Saa sa ha i n inkje dæ. E' leita upp og leita ne', D'æ Avgru i nn hit og dit, Aa Regne f l aut, aa sveitin mæ', Aa Høe laag saa kvit. Dæ va e i n Vinn, dæ va e i tt Vær, Aa Stigen, ha i n forsva i nn - Gje, e' kom heim aat Stugu i n kjær, E’ stakkars Vandringsma i nn! Aa liggje vaat paa slikt vaatt Fjell, Baae b l aut taa Regn og Sveit, D’æ låkt - aa laakt, å gaa ikvell, Der ingen Stig ha i n veit. Dæ va’ nok Dauin, dæ ell dæ, Me i n e' livi ennaa lel, For, Gudskjelov, b l andt Ur aa Tre Fa i nns Stigen att ikvell. Me i n ha’ Herr Ivar mæ' g l aamt ne' Ti slik ei skum l e Kvø l v, Ha i n vilde nok, ser du, staa te, Aa tykjy, som e' sjø l v, At slikt e i tt villt, ohogg’ l e Fjell, so...

av Georg Sauerwein Værlyse, dæ lyse saa høgt i No r '. Ei Bo ifraa Gud over Himil og Jo r '. E' sukka, mæ' einsle paa Vogn e' sat: Køm fæ i det evige L joset fat? Værlyse, dæ lyse saa høgt i No r '. Værlyse, dæ lyse saa høgt i No r ', Ei Bo ifraa Gud over Himil aa J or', E' hugsa kvar ei i n, som e' ha' havt kjær; Kjærleik gjere Bru millom her aa der. Værlyse, dæ lyse saa høgt mot No r '. Kjelde: Viso ifraa Viggu'n, ny utg. ved Jan Torgeir Lindsøe, Dovre, 2004, s. 46, 1. utg. 1885

av Georg Sauerwein Einsle va dæ, seint e i n Kvell, Maanin skein paa Dovrefjell, Maanin skein saa stilt paa Høgden, Alle fo l k va reist aat Bygden; Me i n eitt  B l omster fa i nn e' lel, Einsle der på Dovrefjell. Vinn, ha i n bles saa vilt åå kallt, Somo r n flaug aa f l øtte allt, Ingort B l omster b l ugsamt smilte, Alle længje laag aa kvilte; Me i n eitt B l omster b l omstra lel, Einsle der paa Dovrefjell. Ros æ dæ, så b l ug og b l i', Hæ r og nok i haustle Ti'; Ros æ dæ, saa rau' i Kjinnom, Ho frys inkj' i kalde Vindom. Haust b l i Vaar, dæ trur e' lel, Ve' slik Ros på Dovrefjell. B l omstre langt fraa findtle Orm. Skjønt i Ovær, skjønt i Storm, B l omstre mildt, mæ b l i'e Minnom, Gjilde Ros mæ rau'e Kjinnom, Sjøl um Vintern b l omstre lel, Fre'le, frisk, paa Dovrefjell. Kjelde: Frie Viso ifraa Viggu'n, ny utg. ved Jan Torgeir Lindsøe, Dovre, 2006, s. 40, 1. utg. 1885

av Ragnar Solberg Det er hyven kalven kjøm att og bak, sa'n Klen-Ola, på kneom 'n krak. -N gol og fulgde med ståkom stødt. Dilder-Martin og Dilder-Oline, sa'o Mosyst, fadder åt manne sine: Det er hyven å vera født. Det er hyven ner vette og vokste - sa'n Vehll-Frek, ein syrill ha' svellhogste - fylgjest åt, er tå såmå slagje. Hyven med tåto, sa Buttil-Botta, ho ga ikkje suge ho, damåtta. Hyven, sa Sjafsen, er sist på dagje. Hyven er mennan med sol i rutom. Hyven! log jenta, slå an med gutom. - Illrote ha' ingen tå vælstand: Reise på marktnan, drive på onne, væra på verde og frelse konnet; men Gud fri deg for gode åtland. Det er hyven, sa guten, i fjellet, stille på rein, bli trøytt og maure, somne inn onde ei måsåhelle og vakne utkvilt og fiske aure, og rangle roleg, tå stygge flugan, te' sætre lyse i bakkehallet og ong-budeia ho stilt kjøm  smugan' og lære uppatt om syndefallet. Det er hyven å slåss, si ein tå de militær...

av Ragnar Solberg Kuran og Turan og høyr kor det læt. Den eine skratta, hin sutra og græt. Kuran og Turan med sløng og med hopp og skinande blank og ormlugum kropp - Kuran og Turan snart snar og snart sein blenkje og myrktna og kjæla kring stein. Sprett upp og spræna og græv kvar åt se' - glætt over svaberg og spring messom te'. Kverville kvitna i kryss og i kross. Før du veit ordet er Kuran ein foss. Men Turan knurra og kvasst blir'n sint. Han tær seg drag att  - og detta gjekk fint! Han små-klukka glad: - Eg fekk større fall ... Og Turan tura og tralla ein trall. Kuran og Turan? Er det du som spør: Viltre krabate og to tvillingbrør. Kuran og Turan er fjellbekkje tvo - møtes i sjøe og stilt fell til ro. Alle ligna oss slike tvillingbrør som famna  'n an' i glømsel og dør - Kjelde: Livsskurd, Aschehoug, 1950,

av Olav Gjærevoll På gamle Vårstig er godt å rusle og kjenne freden fra topp og tind. Om verda ellers er kald og stusle', gir fjellet varme i sjel og sinn. Når e' vil bort ifra styr og stell – det e' godt å kvile på Dovrefjell. Det lyser gullgult av mjelt og myrklegg og himmelblått av veronika. Her klager heilo, her skarrer ryp'stegg, her kvitrer snøspurven likegla'. Når natta fylles av fuggelspell – det e' godt å kvile på Dovrefjell. Blant visne grasstrå i dvergbjørhheia står lubben mogop og varsler vår. Og oppå Snøhetta issoleia mot himlen høgre enn andre når. Når vidda farges av blomsterveld – det e' godt å kvile på Dovrefjell. I bjørkelia veks turt og lushatt så frodig hage du aldri så. I hamrer høge med veggen stupbratt sitt' bergabrura med sløret på. Når sola daler en sommerkveld – Det e' godt å kvile på Dovrefjell. Der Nystuhøa mot himlen hildre står viddemyra i snøulldrakt. Som barneauer ei stjernesildr...